Werken in de uitvaartzorg in coronatijd
Weesp, 25 mei 2020 - Begin maart verspreidde ik na de eerste berichtgevingen en naar aanleiding van contacten met RIVM en GGD Gooi en Vechtstreek een persbericht “Is het coronavirus besmettelijk na overlijden?”. Binnen 20 minuten belde het ANP met nog wat aanvullende vragen en de vraag of ze het op de rol mogen zetten. Die dag verscheen het bericht in het Weesper Nieuws, de Gooi & Eemlander, het Noordhollandse Dagblad én alle landelijke media.
Mijn persoonlijke kennismaking met het werken in coronatijd startte medio maart. Naar aanleiding van een overlijden begeleidde ik een condoleance-avond in het Hart van Weesp. Uit voorzorg sprayde ik samen met twee kleinzonen de handen van circa 300 mensen bij binnenkomst én nog een keer bij vertrek. Op dat moment wisten we niet dat een paar dagen later geen evenementen meer zouden worden toegestaan..
Met handschoenen en mondkapje naar de familie
Overlijdensmeldingen komen met pieken en dalen, dat is voor mij eigenlijk nu niet anders. Eind maart begeleidde ik de eerste uitvaart van de eerste corona-overledene in mijn woonplaats Weesp en vond mijn eerste telefonische uitvaartbespreking plaats.
Onwennig, omdat juist het persoonlijke contact tijdens dit gesprek zo cruciaal is. Het eerste halfuur ‘social talk’ met een kopje koffie vervalt hierdoor. Met handschoenen aan en een mondkapje voor gaf ik vervolgens de rouwkaarten en officiële documenten ter ondertekening af aan de deur om elkaar toch even persoonlijk te ontmoeten en in de ogen te kijken.
De afscheidsceremonie op de dag van de uitvaart in de koffiekamer van het crematorium - met een weids uitzicht op de Hilversumse heide - was intiem met alleen de gezinsleden en kleinkinderen, maar toch groots. Het muzikale gezin maakte er ter ere van hun vader een heus herdenkingsconcert van op piano en gitaar. Ik zal dit afscheid nooit vergeten.
Met Gert-Jan Segers te gast bij WNL op zaterdag
Op zaterdag 4 april was ik samen met Fractievoorzitter ChristenUnie Gert-Jan Segers te gast in Studio Hilversum bij Margreet Spijker in 'WNL op zaterdag' (Radio 1) om te praten over afscheid nemen in deze tijd. "Hoe kunnen we nog op een waardige manier afscheid nemen van een geliefde en rouwen in een tijd waar de normale omgangsvormen, zoals elkaar omhelzen, ineens taboe zijn?"
Voor de uitvaartbranche werd door de overheid vanaf het begin van deze crisis een uitzondering gemaakt door wel afscheidsceremonies toe te staan met maximaal 30 personen, met inachtneming van 1,5 meter afstand tot elkaar en een verbod op de horeca. Condeoleances kwamen hierdoor te vervallen. Er ontstaan juist hierdoor veel nieuwe ideeën om het afscheid in plaats van triest en sober toch waardig te laten zijn. Van een ‘drive through condoleance’ en ‘coffee to go’ tot en met erehagen bij vertrek van de rouwstoet. Lees hier meer over nieuwe mogelijkheden van afscheid nemen en over ‘livestreaming’ van uitvaarten.
Vorige week ontving ik als dank van een weduwe twee Mariabeelden met de boodschap dat ze mij zullen beschermen en zei een weduwnaar mij: ‘Monique, ik heb veel uitvaarten meegemaakt, maar ik heb nog nooit zo’n mooie begrafenis meegemaakt, dankjewel!’ Op iedere lege stoel in de aula legden ze een rode roos neer. En ze schreven met elkaar bij het graf met een veer de naam van zijn vrouw in de wind. Wat wel moeilijk is natuurlijk, is de onderlinge afstand van 1,5 meter waardoor een fysieke knuffel niet mogelijk is. Dat maakt mij verdrietig. Maar ik voel mij dankbaarder dan ooit dat ik dit mooie werk mag doen om mensen te helpen met een goed en waardig afscheid van hun overleden dierbare.
Ontspannen op de Elliptigo
Ter ontspanning en om toch te kunnen sporten in deze periode (want de sportscholen zijn nog wel even dicht) heb ik de Elliptigo ontdekt en doe ik aan ‘stand-up-biking’. Hiermee maak ik minimaal drie keer per week mijn hoofd leeg heerlijk in de buitenlucht en tegelijkertijd heb ik een complete workout.
Pas goed op jezelf en op elkaar!
Monique Houtzager