Een zwanengroet van eeuwige liefde
Bij de Zwaantjesbrug in Weesp
In mijn werk als uitvaartbegeleider maak ik soms al kennis met nabestaanden voordat het afscheid echt aanbreekt. Zo word ik uitgenodigd voor een voorbespreking van een uitvaart voor een dame die ernstig ziek is.
Bij aankomst word ik hartelijk ontvangen door haar en haar vrouw – twee dames van midden 80 die elkaar 55 jaar geleden ontmoetten tijdens hun opleiding tot verpleegkundige. Hun liefde hield stand, ondanks de uitdagingen van hun jonge jaren, toen het niet vanzelfsprekend was om openlijk samen te zijn. Hun in het geheim gesloten huwelijk weerspiegelt een tijd waarin hun liefde niet zomaar geaccepteerd werd, maar daardoor juist sterker werd.
Levensverhalen
Onder het genot van een kopje koffie leer ik deze bijzondere vrouwen beter kennen. We praten over hun leven samen en de verhalen die ze met zich meedragen. Als ik vraag naar details voor haar gewenste afscheid, vertelt mevrouw over haar liefde voor zwanen, en haar stille pleziertje: zo nu en dan een cappuccino, appeltaart met slagroom en ‘stiekem’ een sigaretje in haar geliefde dorpscafé ’t Helletje in Weesp. Elke week bewaart ze ook trouw haar oude brood om dat bij de Zwaantjesbrug aan de zwanen te voeren. Haar wens is een intiem afscheid, zonder groots vertoon, in een sfeervolle ruimte midden in de natuur. De keuze valt op het crematorium Den en Rust in Bilthoven midden in het bos met vanuit de aula zicht op het boslaantje. Daar willen ze samen voor een laatste keer stilstaan, omringd door hun naasten.
De verbinding
In overleg ontwerpen we een rouwkaart met een beeld van witte zwanen op de voorzijde. Voor beide geliefden symboliseren zwanen de eeuwige verbinding en trouw die ze altijd voor elkaar hebben gevoeld. Op de dag van de uitvaart rijdt haar echtgenote bij mij in de auto achter de rouwauto aan, naar het crematorium. Het afscheid is klein en warm; ik mag haar levensverhaal voorlezen aan de aanwezigen, een eer die ik met diep respect vervul.
Een wonderlijke groet van eeuwige liefde
Na afloop is er geen officiële samenkomst. Mevrouw wil liever een moment van rust en vraagt, glimlachend, of ze op de parkeerplaats een sigaretje mag roken. Ik stel voor om daar nog heel even mee te wachten. En tot haar verrassing rijd ik terug naar Weesp, naar café ’t Helletje. Terwijl we uitstappen bij de Zwaantjesbrug op de Herengracht, valt ons oog op twee witte zwanen in de Vecht. Sierlijk vormen ze samen een hart. Een toevallige maar wonderlijke groet, een stil eerbetoon aan de liefde van haar leven.
Nog even samenzijn
Bij café ’t Helletje worden we ontvangen door Pieter, de eigenaar, die ons – zoals ik in het geheim vooraf met hem heb afgesproken – hartelijk verwelkomt op het verwarmde terras met cappuccino en appeltaart met een royale toef slagroom. En zo zitten we daar, in het stamcafé, en delen we, net als tijdens de voorbespreking, verhalen van hun leven, en roken we samen dat ene stiekeme sigaretje. Het is een moment van bescheidenheid en verbondenheid, een herinnering die blijft – net als hun liefde, in alle eenvoud en eerlijkheid, zoals die al die jaren was.
Na de uitvaart bezoek ik haar af en toe om samen koffie te drinken en te praten over het afscheid en de mooie herinneringen, over liefde en rouw en over de kleine dingen van alledag. Het voelt als een eer om niet alleen een afscheidsbegeleider, maar ook een luisterend oor te mogen zijn in de dagen die daarop volgen.